ปราสาทพระโค ย้อนอดีตนครหริหราลัย
ปราสาทพระโค
“A journey of a thousand miles must begin with a single step.” – Lao Tzuการเดินทางกว่าพันไมล์เริ่มต้นได้จากก้าวเล็กๆหนึ่งก้าวทุกคนพร้อมจะเริ่มต้นเดินทางไปกับเราแล้วหรือยัง ?
เมื่อพูดถึงเมืองเสียมเรียบทุกคนมักจะนึกถึง
ปราสาทนครวัด ปราสาทบายน แต่หารู้ไม่ว่า ยังมีปราสาทอื่นๆที่มีความสวยงาม และน่าสนใจอีกแห่งหนึ่งคือ
"ปราสาทพระโค" นั่นเอง จึงขอเชิญทุกท่านไปทำความรู้จักปราสาทแห่งนี้กัน
ปราสาทพระโค (Preah Ko) เป็นหนึ่งในศาสนสถานแห่งยุคหริหราลัยที่ยังหลงเหลืออยู่ในปัจจุบัน เป็นต้นแบบในการสร้างปราสาทเพื่ออุทิศให้บรรพบุรุษ
มีความสวยงามของลายปูนปั้น ลายสลักหินรูปบัวขาบ
และเสาประดับกรอบประตูรูปแปดเหลี่ยม ซึ่งเป็นจุดเด่นของศิลปะยุคพระโค ปัจจุบัน ตั้งอยู่ตำบลโรลั้ว (Roluos) ซึ่งห่างจากเมืองเสียมเรียบไปทางตะวันออก
15 กิโลเมตร
ปราสาทแห่งนี้สร้างในสมัยพระเจ้าอินทรวรมันที่ 1
สร้างเพื่ออุทิศแก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว คือ พระเจ้าชัยวรมันที่ 2 มเหสีของพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 พระราชบิดา
พระราชมารดา พระอัยกา
พระอัยกีของพระองค์ และมีการสถาปนาศิวลึงค์ไปตั้งบนแท่นเพื่อบูชาปราสาท ส่วนที่มาของชื่อของปราสาทพระโค มีที่มาจากประติมากรรมหินทรายรูปโคนนทิ
3 รูปที่อยู่บริเวณหน้าบันไดทางขึ้นปราสาท
ปราสาทพระโคได้รับอิทธิพลจากศาสนาพราหมณ์ลัทธิไศวนิกาย
ซึ่งมีการบูชาพระศิวะและพระวิษณุเป็นหลัก
จัดอยู่ในศิลปะพระโค
อายุราวต้นพุทธศตวรรษที่ 15
ปราสาทหลังนี้ใช้วัสดุในการสร้างอยู่ 3 อย่างด้วยกัน คือ อิฐ ซึ่งมีจุดเด่นคือ
การมีลายปูนปั้นที่สวยงามฉาบลงไปในอิฐของผนังปราสาท และมีการสร้างตัวปราสาทจากอิฐเช่นกัน หินทรายใช้ในการสร้างฐานปราสาท ส่วนทับหลัง
หน้าบัน เสา จะมีการใช้หินทรายแกะสลักลวดลาย และพบหินศิลาแลงเป็นส่วนประกอบในยุคหลัง
 |
| ที่มา : http://art-in-sea.com |
 |
| ที่มา: http://art-in-sea.com |
เมื่อเรามองที่ปราสาทจะพบว่า ปราสาทพระโค เป็นกลุ่มปราสาทประธาน 6 หลัง ที่ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน มีบันไดทางด้านหน้าของปราสาททั้ง 3 หลัง โดยมีรูปบันไดตรงกลางมีประติมากรรมรูปสิงโตตั้งอยู่เป็นสิงโตที่มีรูปร่างอ้วน เป็นผู้ดูแลศาสนสถาน ส่วนปราสาทแบ่งเป็น 2 แถว แถวละ 3 หลัง โดยแถวแรกนั้นเป็นการอุทิศถวายบรรพบุรุษ ซึ่งได้แก่ พระเจ้าชัยวรมันที่ 2 พระราชบิดาและพระอัยกาของพระองค์ ส่วนแถวหลังจะสร้างถวายบรรพสตรีซึ่งได้แก่ มเหสีของพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 พระราชมารดา และ พระอัยกีของพระองค์
โดยผนังด้านข้างจะมีทวาบาล มีทั้งเทวดาและอสูร ซึ่งเป็นผู้รักษาปราสาท ในแถวหน้าจะเป็นทวาบาลบุรุษยืนเฝ้า
ส่วนแถวด้านหลังจะเป็นทวาบาลสตรียืนเฝ้า
เสาประดับกรอบประตู เป็นเสาแปดเหลี่ยม สลักลวดลายดอกบัว ในแต่ละเหลี่ยมนั้นมีใบไม้ขนาดใหญ่เหลี่ยมละใบ ที่กรอบประตูด้านในของปราสาท พบจารึกสันสกฤตโบราณบอกเล่ารายละเอียดการสร้างปราสาทแห่งนี้ มีการบอกจุดประสงค์ ผู้สร้าง ศักราชที่สร้าง พบลายสลักรูปบัวขาบ ซึ่งเป็นที่นิยมของศิลปะพระโค
ที่มา :http://www.sac.or.th
เสาประดับกรอบประตู เป็นเสาแปดเหลี่ยม สลักลวดลายดอกบัว ในแต่ละเหลี่ยมนั้นมีใบไม้ขนาดใหญ่เหลี่ยมละใบ ที่กรอบประตูด้านในของปราสาท พบจารึกสันสกฤตโบราณบอกเล่ารายละเอียดการสร้างปราสาทแห่งนี้ มีการบอกจุดประสงค์ ผู้สร้าง ศักราชที่สร้าง พบลายสลักรูปบัวขาบ ซึ่งเป็นที่นิยมของศิลปะพระโค
 |
| ที่มา : http://art-in-sea.com |
พบทับหลังรูปบุคคลประทับเหนือหน้ากาล งานปูนปั้นของพระโคมีความสวยงาม อ่อนช้อย มีความโดดเด่นอีกที่หนึ่ง มีสิ่งหนึ่งที่ไม่ควรพลาด คือ ลายปูนปั้นที่ผนังปราสาทเป็นรูปหน้ากาลคายพฤกษา มีเทวดาฟ้อนรำตรงกลาง
จะเห็นได้ว่าปราสาทพระโคแห่งนี้เป็นโบราณสถานที่น่าศึกษาอีกแห่งหนึ่ง ที่เป็นต้นแบบการสร้างปราสาทเพื่ออุทิศแก่บรรพบุรุษ ซึ่งมีความสวยงามของศิลปะพระโค ในด้านลายปูนปั้น เสาประดับประตู ลายสลักรูปบัวขาบ จึงขอเชิญชวนผู้ที่สนใจและอยากเรียนรู้ในจุดเริ่มต้นของอาณาจักรพระนคร อยากเห็นความสวยงามในศิลปะพระโคเพิ่มเติม ให้มาเยี่ยมชมปราสาทแห่งนี้นะคะ
เอกสารอ้างอิง
วีระ ธีรภัทร.(2546).เที่ยวเขมร (ตระเวนอาณาจักรพระนคร-ชมปราสาทนครวัด-ยลนครธม).กรุงเทพฯ:โรนิน.
สรศักดิ์ จันทร์วัฒนกุล.(2551). 30 ปราสาทขอมในเมืองพระนคร . กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ.
กวิฎ ตั้งจรัสวงศ์. (มปป) .โคนนทิหน้าบันไดทางขึ้นปราสาทประธานของปราสาทพระโค.สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2561 , จาก http://art-in-sea.com
กวิฎ ตั้งจรัสวงศ์.
(มปป) .กลุ่มปราสาทประธาน 6 หลังของปราสาทพระโค-PREAHKO. สืบค้นเมื่อ
23 สิงหาคม 2561 , จาก
http://art-in-sea.com
กวิฎ ตั้งจรัสวงศ์. (มปป) .ทับหลังรูปบุคคลประทับนั่งเหนือหน้ากาลที่ปราทสาทพระโค- PREAHKO. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2561 , จาก http://art-in-sea.com
กวิฎ ตั้งจรัสวงศ์. (มปป) .สิงห์ที่แนวบันไดทางขึ้นปราสาทประธานของปราสาทพระโค- PREAHKO. สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2561 , จาก http://art-in-sea.com
เชษฐ์ ติงสัญชลี.(มปป).ทวาบาลปราสาทพระโค.สืบค้นเมื่อ 23 สิงหาคม 2561 , จากhttp://www.sac.or.th
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น